Onze reis doorheen Sri Lanka, het paradijselijke Ceylon, bracht ons langs eeuwenoude boeddhistische tempels en monumenten. De meest spectaculaire zijn Anuradhapura met de heiligste der heilige bomen, Polonnaruwa, Aukana, Dambulla, Mihintale ...
Voor de zogenaamde culturele driehoek hadden we een auto met chauffeur gehuurd. Later was het met bus, trein, toyota minivans en tjoek tjoek te doen.
Ook het oude koninklijke hof in Sigiriya, met haar op Versaille lijkende tuinen, zomer- en het winterpaleis boven op de berg maar vooral de eeuwenoude muurschilderingen van halfnaakte hofdames zijn niet alleen een unicum maar vooral verrukkelijk om te zien.
Sri Lanka heeft veel onder haar burgeroorlog te lijden gehad. Vandaag is er wapenstilstand tussen de regering en de LTTE maar nog geen echt vredesakkoord. Soms zijn er nog wat ze ginder 'kleine incidenten' noemen. Onze eerste dag waren we bijna getuigen van zo een incident. Buiten een politie kantoor in Colombo stond een kleine menigte toen we daar toevallig voorbijkwamen. Wij, de goede raad van de Lonely Planet in ons achterhoofd, zijn er niet bij gaan staan. De volgende ochtend vernamen we dat er nog geen half uur later een zelfmoordaanslag gebeurde... 5 doden. Het conflict kwam toen wel akelig dichtbij. Later gingen we ook naar Baticaloa, één van de vroegere hotspots in de burgeroorlog, om zingende vissen te gaan beluisteren. Echter, zoals een plaatselijke wijze ons vertelde; once the guns started singing, nobody was interested in the singing fish anymore; geen zingende vissen voor ons dus.
'Geen druppel water mag de oceaan in vloeien zonder ten dienste van de mens geweest te zijn' was de leuze van koning Parakrambahu. Al van oudsher bezit Sri Lanka één van de beste irrigatiesystemen ter wereld. Dit blijkt ook door de verschillende watertanks die ook vandaag nog in het hele land te zien zijn.
Kandy, de mysterieuze tand van de Boeddha en haar Perahera (ceremoniële optocht met veel vuur, dansers en verklede olifanten) was een volgende halte op onze tocht. Alle toeristen gaan de tempel van de tand bezoeken tijdens de avond-puja. Het is het moment dat het geluid van het tromgeroffel iedereen opzweept tot een dramatische climax die nooit komt. De toeristen verdringen er niet alleen elkaar maar zelfs de gelovigen om achter een deurtje een glimp van een gouden kistje te zien. Hierin zou de tand zitten. Daarbij vergeten ze dat die tand voor hen niets betekent en dat ze daar eigenlijk zijn juist voor het mysterieuze ritueel, de ceremonie en om de devote gelovigen bezig te zien. Maar het gedrum van de toeristen maakt juist dit onmogelijk... ironisch. Gelukkig wordt de ceremonie ook bij zonsopgang gehouden zonder toeristen.
In en rond het hoger gelegen gebergte heerst een heel ander klimaat. Nuwara Eliya was zelfs ronduit guur: koud, wind en regen. Ze noemen het er 'het kleine Engeland in de heuvels'. De Britten waren er zot van en vandaag zie je dit nog altijd in de bouwstijl en de teelt van eerder Europese groeten. Het berggedeelte wordt gesierd door prachtige vergezichten en reusachtige thee plantages die als een soort van groen kleed alle heuvels bedekken.
Naast het Boeddhisme is ook het Hindoeïsme prominent aanwezig in Sri Lanka en dan vooral aan de Oostkust en in het Noorden. We bezochten verschillende tempels en een reinigende warm waterbron.
Maar ook de stranden zijn niet te missen. De Westkust is vandaag toeristisch de meest ontwikkelde streek van Sri Lanka. Door de jaarlijkse Moessons was de zee er echter nogal wild en het weer af en toe een beetje minder. Dit gaf ons de kans om een ander deel van Sri Lanka te ontdekken: de Oostkust. Voor de burgeroorlog was de Oostkust de plaats waar alle toeristen en grote ressorts zaten. De streek heeft echter zwaar onder de burgeroorlog te lijden gehad en het toerisme komt er maar traag terug op gang, vandaar de (nu nog) bijna verlaten stranden en azuurblauwe zee rond Trincomalee (Nilavelli en Upivelli beach) en het surfparadijs Arugham Bay.
Ook de natuurliefhebbers in ons kwamen zeker aan hun trekken in Sri Lanka. In Yala West National Park (waarschijnlijk het meest bekende en bezochte van Sri Lanka) hebben we naast de verplichte olifant (die er op dat moment vrij zeldzaam is door het droog seizoen) een echte beer gezien.
Sri Lanka heeft veel verschillende ecosystemen. De mangroves worden meer en meer ingepalmd voor de landbouw wat de lokale vissers dan weer in de problemen brengt.
Hierbij enkele hoogtepunten die we aan de hand van wat foto's overlopen:
Aukana
Het 12 meter hoge Boeddha standbeeld van Aukane werd in de 12e of 13e eeuw nc uit de rotsen gehouwen. Het standbeeld is volledig (behalve het voedstuk) uit de achterliggende rots gekapt. De positie van de Boeddha's handen is deze van de zegenende Boeddha. Het 'vlammetje' boven zijn hoofd staat als teken van zijn verlichting, het symbool van zijn bovenbewustzijn. Sri Lanka heeft een vrij modern schoolsysteem. Gratis onderwijs vanaf de kleuterklas tot aan de universiteit. Op de voorgrond zie je de witte uniformen van een groep schoolkinderen, ze waren er op schooluitstap. De sfeer op de plek is zo wel helemaal anders dan deze van drummende toeristen.
Bodhi boom
De heilige Bodhi, of Bo-boom in Anuradhapura zou een zaailing zijn van de originele vijgenboom waaronder de Boeddha zijn verlichting bereikte. De Shri Maha Bodhi zou de oudste gedocumenteerde boom op aarde zijn. Hij wordt al 23 eeuwen lang aanbeden. Vandaag schiet er niet veel van de originele boom over. Een beetje een armzalige tak die volledig ondersteund wordt door een metalen raamwerk. De aanbidding van dit soort bomen vind je trouwens in heel Sri Lanka terug. Het is prachtig om te zien dat aan, onder of rond elke Bodhi boom wel een ereplaatsje is. Wat kan een boom toch diepe religieuze gevoelens opwekken, heerlijk.
Ruwanwelisaya dagoba
De karakteristieke vorm van de stoepa of dagoba lijkt wat op een aardhoop, je vindt ze over héél Sri Lanka terug. De foto toont de Ruwanwelisaya dagoba in Anuradhapura. Duizenden ton steen omhult door een witte huid en omringd door gebeeldhouwde olifanten. De olifanten ondersteunen het platform waar de stoepa op staat zoals ze dat in de boeddhistische mythologie met de wereld doen. In de koepel zelf bevindt zich een kamer waarin heilige relikwieën van Boeddha bewaard worden.
Polonnaruwa
Pollonaruwa was de middeleeuwse hoofdstad van Sri Lanka. Je vindt er de gekste gebouwen terug die uniek zijn voor Sri Lanka en de ganse wereld. Hier zie je ons zitten op een trap van één van de ruïnes. De uit de rots gehouwen Boeddha's van de Gal Vihara en het lotus bad waren er voor ons hoogtepunten.
Hofdame in Sigiriya
De hofdames op de berg van Sigiriya zijn de enige fresco's in Sri Lanka met een niet-religieus thema. De halfnaakte dames zouden de concubines van de toenmalige (en zeker gelukzalige) koning voorstellen. De ganse berg zou vroeger beschilderd geweest zijn met deze dames maar ijverige monniken hebben alle voor hen bereikbare schilderingen vernietigd. De overblijvende hofdames blijven echtereen lust voor het oog ;-) De schilderingen worden vandaag met zware donkere doeken in het halfduister gehouden en zo beschermt tegen de brandende zon. Voor de toeristen en hun toch zo kostbare foto's (en natuurlijk in de hoop om een goede fooi te krijgen) worden de doeken opzij getrokken zodat we een aantal mooie foto's konden trekken. (Lang leve het digitaaltje want het gebruik van de flash bleef gelukkig wel verboden.) En voor ons gingen de bewakers nog juist iets verder, wij mochten balancerend tegen de rotshelling enkele nog niet gerestaureerde fresco's zien (alles om de fooi naar boven te krijgen).
Uda Walawe National Park
Een watertank in het Uda Walawa National Park. Alle regenwater willen ze in Sri Lanka gebruiken voor het naar de zee gaat. Sri Lanka heeft uit de oudheid dan ook één van de beste irrigatiesystemen van de wereld. In de 3e eeuw vc hadden ze al een oplossing om grote wewa's aan te leggen. Deze grote spaarbekkens (soms wel meerdere vierkante kilometers) doen eerst dienst als bassin voor drinkwater en om zich in te wassen. Daarna wordt het water door kanalen naar de velden (o.a. rijst) gebracht. De watertanks zijn van zo'n omvang en kwaliteit dat sommigen beweren dat ze door reuzen gebouwd werden. Op deze foto is een oude watertank te zien in het huidige Uda Walawe National Park.
Thee plantage
De Ceylon thee zou de beste thee ter wereld zijn. Door toeval in Sri Lanka geïntroduceerd door een Schot is het nu één van de voornaamste export producten. Vandaag is bijna het ganse heuvelgebied ontbost voor de thee plantages. Daar werken Tamil vrouwen (speciaal voor dit werk uit Indië overgehaald) als pluksters op het veld. Het was een hele ontnuchtering om te weten te komen dat ieder theeblaadje (en je hebt er wat nodig in een theezakje) ook vandaag nog handmatig geplukt wordt.
Wilde olifant
Op de foto is een wilde olifant in Yala West National Park te zien. Tot voor kort waren de olifanten in Sri Lanka nog bedreigd, vandaag de dag zijn ze beschermd en stabiliseert de populatie zich. Dit wel een beetje ten kosten van de arme boeren die in het seizoen hun velden tegen deze kollossen op allerhande manieren proberen te verdedigen. Zo slapen ze er weken achter elkaar in kleine boomhutjes en vallen er geregeld doden. Naast de wilde zijn er ook talrijke werkolifanten in Sri Lanka. Sommigen van hen worden nog als levende bulldozer gebruikt maar de meeste doen dienst voor het veel lucratievere 'rondjes lopen met toeristen'. Olifanten nemen een centrale plaats in de Sri Lankese cultuur in, vroeger stond zelfs de doodstraf op het doden van een olifant. Enkel sommige mannetjes olifanten hebben slagtanden en deze zeldzame exemplaren waren vroeger gereserveerd voor het koninklijke hof. Tijdens de jaarlijkse Perahera in Kandy lopen er zo tientallen vereerde en versierde olifanten mee in de stoet. In de optocht wordt de tandrelikwie van de Boeddha (of een replica er van na een aanslag van de LTTE) door de mooist versierde olifant rondgedragen. De olifanten zijn niet alleen versierd met kleurrijke beschilderde doeken maar ook met kleine gloeilampen. Sommigen van hen dansen zelfs mee op de opslepende muziek van de Kandiaanse drummers.
Hotsprings van Kanniyai
Ietsje buiten Trincomalee liggen de warmwater bronnen van Kanniyai. De zeven verschillende putten hebben elk een andere temperatuur. De Hindoes laten zich door het met emmers boven gehaald water overgieten, het zou een reinigende werking hebben... In Trincomalee merk je duidelijk dat je in een ander gebied van Sri Lanka bent, hier overheerst het Hindoeïsme en zijn de Tamils de grootste bevolkingsgroep.
Zonsopgang aan Nilavelli
Nilavelli is één van de stranden boven Trincomalee aan de Oostkust. Het gebied heeft hard geleden onder de burgeroorlog. De vele politie controles (niet voor toeristen), kapotgeschoten ruïnes van huizen en vroegere hotels en ook de armoede en de vele amputaties (landmijnen) van de inwoners zijn hier nog getuigen van. Vandaag is de streek aan een toeristische heropleving toe. Dit maakt het contrast tussen prachtige stranden en mooie hotels eens zo groot met de dagelijkse realiteit.
Hindoe tempel Koneswaram Kovil
De Koneswaram Kovil tempel in Trincomalee. Deze tempel staat op dezelfde plaats als waar de Portugezen in 1624, uit blijk van hun religieuze tolerantie, een belangrijk Hindoe monument in zee kieperden. Restanten van de oude tempel zijn er door duikers teruggevonden en zouden vandaag door haaien bewaakt worden. De Hindoes vereren naast hun 'eigen' goden ook Boeddha en jawel zelfs Christus. God openbaart zich immers in een eindeloze variatie en ze tolereren mensen met andere geloofsovertuigingen. Het is voor ons grappig om te zien, beelden van Jezus, Vishnu, Shiva, Boeddha... allemaal op één en hetzelfde altaartje. In de bussen zij er prachtige voorbeelden van te vinden en dan nog eens versierd met knipperende kerstverlichting.
Mangrove visser
Nabij Arugham Bay, dé surfstek in Sri Lanka, kan je een Ecotour door de mangroves doen. Echt veel van dit ecosysteem schiet er niet meer over en de beloofde krokodillen komen er maar zelden. Het leven van de lokale vissers is wel de moeite om te 'beleven'. De Sri Lankesen eten graag zoetwater vis. Deze hebben immers, volgens hen, meer smaak. Wij aten ze in de traditionele curies en... lekker natuurlijk. Op de foto zie je zo een lokale visser in de voor hen traditionele boot. Als zoetwater visser heb je eigenlijk niets meer nodig dan een net en wat aas. Als je daar wat geld mee hebt verdiend kan je een bootje kopen om ook verder en in dieper water te gaan vissen.
Tjoek tjoek
Deze foto namen we in Ella. De driewieler of tjoek tjoek is ons favoriete vervoermiddel voor korte afstanden. Ze worden in Indië gemaakt en vervangen de riksja van vroeger. Je ziet ze echt overal rijden en op sommige plaatsen zijn de drivers best opdringerig om je een rit te verkopen. In hun ogen zijn alle wandelende toeristen immers op zoek naar de eerste de beste tjoek tjoek. Toen ik s'ochtens vroeg aan Nilavelli naar het duikcentrum ging stelde de driver voor of ik zelf wou rijden. Ze schakelen dus als vespa's en zijn best wel vinnig. Echt een lang stuk heb ik echter niet gereden want ik was al wat te laat voor m'n duikje ;-)
Ann en Pieter
